دفاع عقلانی ۵۳: احکام (۹) فقه جعفری، شاخ و برگ یافتن فقه، تفاوت شریعت و قانون در نسبت با اخلاق

بسم الله الرحمن الرحیم

درس‌گفتارهای دفاع عقلانی از دین، جلسه‌ی ۵۳، دکتر روزبه توسرکانی، دانشگاه خاتم، ۱۴۰۱/۱۲/۱۶

این آخرین جلسه مقدمه گفتن من است، امیدوارم در این مقدماتی که گفتم توجیه کافی برای اینکه چرا این مقدمات گفته شده و چرا اینگونه قرار است ادامه پیدا کند وجود داشته باشد. جلسه گذشته سومین جلسه‌ای بود که در نقد پارادایم موجود فقه نکاتی را می‌گفتم که فکر می‌کنم خیلی مهم است.

۱- فقه جعفری

ما فقهی داریم که قرار است به ما بگوید شریعت چیست که اسم آن فقه جعفری است، یعنی منسوب به امام جعفر صادق است. چقدر چیزی که می‌شنویم به معنای واقعی کلمه منسوب به امام جعفر صادق است؟ یکی از چیزهایی که فکر می‌کنم خوب است روشن باشد این است که ما چیزی تحت عنوان شریعت جعفری نداریم، اینگونه نشنیدیم.

0 دیدگاه

دفاع عقلانی ۵۲: احکام (۸) ادامه انتقادها به پارادایم فقهی کنونی با تأکید بر ضرورت اکتشاف در معنای احکام

بسم الله الرحمن الرحیم

درس‌گفتارهای دفاع عقلانی از دین، جلسه‌ی ۵۲، دکتر روزبه توسرکانی، دانشگاه خاتم، ۱۴۰۱/۱۲/۲

۱- مرور جلسه گذشته

جلسه گذشته دیاگرام کلی استخراج شریعت به وسیله دانش فقه را بیان کردم. فرض ما این است که یک سری تکست وجود دارد و در این تکست‌ها اولیای دین احکامی را بیان کردند. یک مرحله این است که ما تکست‌ها را مطالعه کنیم و با دانشی که اسم آن را حدیث‌شناسی می‌گذاریم یا متن‌شناسی – به خاطر اینکه فقط حدیث نیست و قرآن هم هست – تکستی به عنوان نتیجه استخراج کنیم که حاوی چیزهایی است که قابل اطمینان هستند.

0 دیدگاه

دفاع عقلانی ۵۱: احکام (۷) ارزش شریعت، بدعت، احکام بدون ادلّه و روایات مشخص در فقه، بیان دیاگرام سه مرحله‌ای استخراج احکام و ادامه نقد پارادایم موجود در فقه

بسم الله الرحمن الرحیم

درس‌گفتارهای دفاع عقلانی از دین، جلسه‌ی ۵۱، دکتر روزبه توسرکانی، دانشگاه خاتم، ۱۴۰۱/۱۱/۱۸

در شروع همه جلسات مقدمه‌ای گفتم که چه کار می‌کنیم و چرا لازم است که این کارها را بکنیم، وقتی شروع کردم به بحث درباره احکام و گفتم می‌خواهم درباره احکام صحبت کنم تصورم این بود که خیلی‌ها انتظار داشتند خیلی زود چند حکم مشکوک که زیاد از آنها ایراد گرفته می‌شود را مطرح کنیم ولی چندین و چند جلسه گذشته است و کار دیگری می‌کنیم: درباره شریعت، نحوه استخراج آن و رابطه بین فقه و شریعت بحث‌های کلی می‌کنیم که ممکن است برای بعضی‌ها حوصله سربر باشد و برای بعضی‌ها هم جالب باشد، مخصوصاً اگر در این زمینه‌ها مطالعه داشته باشند.

0 دیدگاه

دفاع عقلانی ۵۰: احکام (۶) رفتارهای غیرعقلانی پیرو شریعت، ادامه نقد پارادایم فعلی فقه (پیش‌فرض‌های پارادایم، حدیث‌شناسی، فقدان نگاه تاریخی)

بسم الله الرحمن الرحیم

درس‌گفتارهای دفاع عقلانی از دین، جلسه‌ی ۵۰، دکتر روزبه توسرکانی، دانشگاه خاتم، ۱۴۰۱/۱۱/۴

از یک بحث کلی شروع می‌کنم، در ادامه بحث‌های جلسه گذشته را ادامه می‌دهم. بحث جلسه گذشته انتقادهایی بود که به طور کلی به دانش فقه یعنی آن دانشی که قرار است به ما بگوید شریعت چیست، وارد بود، ایرادهای دانش فقه به معنای اینکه عملاً چه می‌کنند. دانش فقه در حال حاضر پارادایمی دارد، نگاه خاصی به شریعت دارد و روشی برای کار دارد که شریعت را استخراج کند و یک مجموعه از انتقادها می‌تواند این باشد که همین پارادایم آیا کارش را بنا به مبانی که پذیرفته و پیش‌فرض‌هایی که دارد درست انجام می‌دهد یا خیر؟ اینها انتقادهای سبک‌تری هستند از این نظر که ممکن است خود فقها هم خیلی وقت‌ها این حرف‌ها را زده باشند.

0 دیدگاه

دفاع عقلانی ۴۹: احکام (۵) خطرات و علت نیاز به وجود شریعت، پارادایم کنونی فقه و نقد و بررسی آن

بسم الله الرحمن الرحیم

درس‌گفتارهای دفاع عقلانی از دین، جلسه‌ی ۴۹، دکتر روزبه توسرکانی، دانشگاه خاتم، ۱۴۰۱/۱۰/۲۰

۱- تحلیل روانشناختی از دین‌گریزی مرتبط با وقایع اخیر

با مقدمه‌ای این جلسه را شروع می‌کنم که مستقیماً به بحث‌های ما ربط ندارد، به وقایع اخیر کشور ربط دارد. بحث سیاسی نیست ولی متأسفانه در چند ماه اخیر بیش از هر زمانی شنیدم و مثلاْ کسانی با من در مورد یک فرد دیگر صحبت کردند یا افرادی مستقیم به من گفتند که انگار این وقایع، این بی‌عدالتی که انجام می‌شود و رفتارهای نادرستی که می‌بینند روی عقاید دینی آنها تأثیر گذاشته است. مثلاً به طور شگفت‌انگیزی شنیدم که فلانی نماز نمی‌خواند و باور کردنی نبود، آدم خیلی اهل مطالعه‌ای نبود ولی شخصیت و تیپ و سن و سالش طوری بود که انتظار نداشتم تحت تأثیر وقایع روزمره نماز خود را نخواند.

0 دیدگاه
بستن منو