۱- ترسیمی روانشناختی از صنوف انسانها در مواجهه با دین
تقسیمبندی ابتدای سورۀ بقره روانشناسانه است و نکاتی دربارۀ شناخت انسان بیان میکند. در این تقسیمبندی، ما مؤمنین را میبینیم که حقایقی را میبینند، کافران را میبینیم که این حقایق را انکار میکنند و انسانهایی را میبینیم که انگار با وجود اینکه میدانند این حقایق وجود دارند، ارتباط شهودی با آن برقرار نمیکنند. به وجود آمدن انسانهای «فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ» (بقره/۱۰)، بیماری جامعۀ دینی است؛ مضامین دینی از کودکی در ذهن این افراد کپی میشود، اما وقتی بزرگ میشوند اکثراً به حدی نمیرسند که ایمان واقعی پیدا کنند.