سوره‌ها

انفال

انفال ۲: جنگ بدر، سنت الهی، خطاب‌های درون قرآن

بسم الله الرحمن الرحیم

درس‌گفتارهای سوره انفال، جلسه‌ی ۲، دکتر روزبه توسرکانی، ۱۳۹۱

۱- مروری بر جلسه قبل سنت الهی در قالب جنگ

جلسۀ قبل در مورد موضوعاتی که مربوط به سورۀ انفال بود صحبت کردم. روی چندتا نکته تأکید کردم، بیشتر از همه اینکه این سوره یک ویژگی که دارد، تقریباً همه‌اش در مورد مسئلۀ جنگ است – به ‌وقایع جنگ بدر و اتفاقات بعد از جنگ بدر دارد اشاره می‌کند – ولی اینکه نکتة خاصی در آن‌ جنگ‌ها بوده و مثلاً سوره به ‌نوعی در مورد آن جنگ است، تصور اشتباهی است.

اتفاقاً این سوره کاری که دارد می‌کند این است که به مؤمنینی که در آن زمان زندگی می‌کنند و همۀ مؤمنینی که بعداً می‌آیند بفهماند این جنگ‌ها که در زمان پیغمبر اتفاق افتاده چیزی نیست به غیر از ادامۀ همان سنت الهی که پیامبری ظهور می‌کند، قومی در مقابل او هستند که ایمان نمی‌آورند و کار به جایی می‌رسد که قصد قتل یا آسیب رساندن پیامبر و مؤمنین را دارند.

0 دیدگاه
سپتامبر 25, 2022
انفال

انفال ۱: مقدمه سوره، جنگ، سنت الهی و قتال

بسم الله الرحمن الرحیم

درس‌گفتارهای سوره انفال، جلسه‌ی ۱، دکتر روزبه توسرکانی، ۱۳۹۱

۱- ابتدای سوره، مقدمه سوره‌های قرآن

من یک مقدار شبیه بحث‌هایی که در مورد سورۀ نساء کردم در این جلسه مقدماتی را می‌گویم و بعضی از جزئیات سوره را می‌گذاریم برای جلسۀ آینده. بگذارید به ‌عنوان مقدمه در مورد سورۀ انفال از این آیۀ اول شروع کنم که فکر می‌کنم به مناسبت‌هایی قبلاً در جلسات به این آیه به ‌عنوان یکی از آیه‌هایی که آیه‌های اول سوره هستند و به ‌عنوان یکی از شواهدی که چقدر سوره‌های قرآن متنوع و جالب شروع می‌شوند چند بار اشاره کرده‌ام.

0 دیدگاه
سپتامبر 25, 2022
حجر

حجر: تَحَجُّرْ، سقوط بشر

بسم الله الرحمن الرحیم

درس‌گفتارهای سوره حجر، تک جلسه‌، دکتر روزبه توسرکانی، ۱۳۸۹

۱- مقدمه

همانطور که گفته بودیم این جلسه قرار است جز جلساتی باشد که در مورد کلیات یک سوره بحث می‌کنیم. قرار بود که در مورد سوره حجر صحبت بکنیم. من قبل از این که شروع بکنم چندتا نکته کلی در مورد سوره حجر می‌گویم.

یکی اینکه تقریباً هیچ شکی نیست – هم از نظر محتوا هم با توجه به اسناد تاریخی – که سوره حجر جزء سوره‌های مکی است و یک نکته در مورد سوره حجر که به نظر من جالب است این است که سوره حجر نمونه یک سوره‌ای است که بر خلاف نظر بعضی‌ها که فکر می‌کنند ترتیب سوره‌ها توسط مردم و بیشتر بر اساس طول سوره‌ها تعیین شده‌است – مثلاً سوره بقره که طولانی‌تر بوده اول آمده‌است و همانطور ادامه پیدا کرده‌است – شما اگر سوره حجر را نگاه کنید، یک سوره نسبتاً کوتاه است که طولش از نصف سوره قبل و بعد خودش کمتر است، ولی اینجا قرار گرفته‌است.

0 دیدگاه
سپتامبر 25, 2022
قصص

قصص ۵: مرور و اصلاحاتی بر جلسات قبل، رئوف بودن پیغمبر در برابر مشرکین، تناسب بین دو بخش داستانی و غیر داستانی سوره، ثمره تاریخ رسالت و نبوت

بسم الله الرحمن الرحیم

درس‌گفتارهای سوره قصص، جلسه‌ی ۵، دکتر روزبه توسرکانی، ۱۳۹۴

۱- مروری بر جلسه قبل

طبق معمول به چند تا موضوع از جلسات قبل اشاره می‌کنم، موردهایی که سؤالی پیش آمده یا یک چیزی بوده که فراموش کرده‌ام بگویم؛ بعد بخشی از سوره که نخواندیم را می‌خوانیم و بعد هم قرار شد که ان‌شاءالله اگر وقت بشود در مورد کلیت سوره یک مقدار صحبت کنیم.

۱-۱ غربی و شرقی

دفعه قبل یک دانشجویی بعد از جلسه تذکری به من داد که من یک اشتباهی در بحث درباره این اشاره‌ای که به واژه غربی در داستان می‌شود کردم. ظاهراً در حرف‌هایم یک چیزی گفتم که مثلاً وحی غربی است، دقیقاً یادم نیست که چه گفتم اما آن زمان که ایشان تذکر داد می‌دانستم که درست می‌گوید که یک چیز این شکلی گفته بودم.

0 دیدگاه
سپتامبر 25, 2022
قصص

قصص ۴: دریا در داستان، دو قطبی حضرت موسی و یوسف، ید بیضاء، قارون، کتاب به عنوان معجزه پیامبر آخرالزمان

بسم الله الرحمن الرحیم

درس‌گفتارهای سوره قصص، جلسه‌ی ۴، دکتر روزبه توسرکانی، ۱۳۹۴

۱- ابتدا و انتهای بخش داستانی سوره

جلسۀ گذشته تا انتهای داستان موسی و فرعون را خواندیم. با این عبارت «فَأَخَذْنَاهُ وَجُنُودَهُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الظَّالِمِينَ» (القصص:۴۰) دیگر داستان تمام شده، فرعون و لشکریانش از بین رفتند. در ادامه دو سه تا آیه دیگر هست که آن‌ها را هم خواندیم تا سر این آیه که می‌گوید «وَمَا كُنْتَ بِجَانِبِ الْغَرْبِيِّ» (القصص:۴۴). چند تا نکته کوچک اضافه کنم.

یکی اینکه اگر آن مقدمه‌ کوتاهی که گفته شد که فرعون چه کار می‌کرد را بگذاریم کنار و داستان را از اینجا شروع کنیم که «وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيه» (القصص:۷)، داستان اینکه بالاخره خداوند اراده کرده است که این قوم را نجات بدهد و فرعون را از بین ببرد.

0 دیدگاه
سپتامبر 25, 2022
بستن منو