مقدمه ۲: کارکردهای قرآن و مواجهه‌ی صحیح با قرآن

بسم الله الرحمن الرحیم

درسگفتارهای مقدمه‌ای بر فهم قرآن، دکتر توسرکانی، دانشگاه صنعتی شریف، جلسه‌ی ۲، سال ۱۳۸۲

یک تذکر راجع به بحث‌های ما این است که نوع بحث‌های ما بیشتر صبغه‌ی درون دینی دارد؛ یعنی ما پذیرفته‌ایم که قرآن کتاب خداست و اسلام دین حق است و الان می‌خواهیم روش ارتباط برقرار کردن با قرآن را فرا‌بگیریم. انتظار ما از قرآن بسته به جایگاهی است که قرآن در منظومه‌ی دین دارد.

۱- کارکردهای اصلی و فرعی نزول قرآن

بیان شد قرآن دو کارکرد اصلی دارد؛ در کنار کارکرد فرعی آن‌که معجزه بودن است، دو کارکرد اصلی آن یکی وسیله‌ی هدایت بودن و دیگری سند رسالت بودن است.

0 دیدگاه

قرآن و ادبیات مدرن ۵: متشابهات و محکمات

بسم الله الرحمن الرحیم

درس گفتارهای قرآن و ادبیات مدرن، جلسه 5، دکتر توسرکانی، گروه فرهنگی دانشجویی کاروان – کانادا، ۱۳۹۷/۱۰/۱۵

همان‌طور که در جلسات پیش اشاره شد ویژگی بارز ادبیات مدرن این است که به‌جای تبعیت از قواعد، با نقض قاعده، زیبایی خلق می‌کند. ویژگی دوم این است که سهم بیشتری به مخاطب داده می‌شود. قرآن هر دو ویژگی را دارد. هم با انتخاب و خلق واژگان جدید، ریتم و نقض گرامر، زیبایی ایجاد کرده است و هم بخشی از محتوا توسط مخاطب ساخته می‌شود. هرچند اگر از فرد مؤمنی پرسیده شود که آیا قرآن مثل آثار هنری پست‌مدرن این‌گونه است که مخاطب برای خودش برداشتی داشته باشد، معمولاً فرد مؤمن این نظریه را رد می‌کند، درحالی‌که خود قرآن این مطلب را به‌صراحت آورده است.

0 دیدگاه

مقدمه ۱: زبان قرآن، اعجاز قرآن، دشواری ارتباط با قرآن و تاریخ فلسفه ورزی

بسم الله الرحمن الرحیم

درسگفتارهای مقدمه‌ای بر فهم قرآن، دکتر توسرکانی، دانشگاه صنعتی شریف، جلسه‌ی ۱، سال ۱۳۸۲

۱- اهمیت مقوله‌ی زبان از منظر قرآن

از متن قرآن می‌توان شواهدی آورد که زبان مقوله‌ای بسیار مهم و از مختصات اصلی بشر است. از متن قرآن برمی‌آید که خداوند در حیطه‌ی زبان تجلی داشته و زبان از اجزاء مهم خلقت است. از جمله دلایل متنی بر تجلی خدا در حیطه‌ی زبان بشر، آیاتی است که طبق آن قرآن را مسبوق به نزول آن، در لوح محفوظ مقرر می‌داند، این تقرر حتی پیش از خلقت انسان هم بوده است. «بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجیدٌ فی لَوْحٍ مَحْفُوظٍ‌» «بلکه آن قرآن باارزشی است که در لوح محفوظ قرار دارد

0 دیدگاه

قرآن و ادبیات مدرن ۴: نتایج بررسی‌های زبان‌شناختی قرآن

بسم الله الرحمن الرحیم

درسگفتارهای قرآن و ادبیات مدرن، جلسه ۴، دکتر توسرکانی، گروه فرهنگی دانشجویی کاروان – کانادا، ۱۳۹۷/۱۰/۱

در سه جلسه اول، متن قرآن از سه منظر ریتم و موسیقی واژگان، تک‌واژه‌ها و گرامر موردبررسی قرار گرفت. شواهد نشان می‌دهد قرآن در هر سه زمینه خلاف قواعد موجود در آن زمان عمل کرده است.

ریتم: قواعد کلاسیک شکسته شده و فرم تابعی از محتواست. در قرآن موسیقی کلام در خدمت محتواست.

واژگان: به‌جای استفاده از واژگان متعارف، بیشتر واژه تأسیس شده است.

گرامر: خلاف قاعده رفتار کردن وجود دارد.

فرض کنید با دیدن این شواهد قانع شدیم که با کتابی سروکار داریم که از هیچ‌کدام از قواعد زمان خودش تبعیت نمی‌کند.

0 دیدگاه

قرآن و ادبیات مدرن ۳: واژگان و گرامر قرآن

بسم الله الرحمن الرحیم

درسگفتارهای قرآن و ادبیات مدرن، جلسه‌ی ۳، دکتر توسرکانی، گروه فرهنگی دانشجویی کاروان کانادا، ۱۳۹۷/۹/۲۴

۱- مروری بر مطالب جلسات گذشته

هدف از این جلسات بررسی فنون ادبی در قرآن و پیدا کردن میزان شباهت آن با هنر کلاسیک و هنر مدرن است. گفته شد که ریتم صرفاً حاصل هجاهای کوتاه و بلند نیست، بلکه به جمله‌بندی و حروف به‌کاررفته در آن نیز بستگی دارد. همچنین گفته شد که کلام بدون توجه به معنا با توجه به اینکه چه حروفی با چه آهنگی در آن به کار رفته است، حالات روانی ایجاد می‌کنند یا با برخی حالات روانی ما سازگاری دارند.

0 دیدگاه
بستن منو