نقد هنری روانکاوانه ۲

بسم الله الرحمن الرحیم

سخنرانی نقد هنری روانکاوانه، جلسه‌ی ۲، دکتر روزبه توسرکانی، کلاس درس دانشکده‌ی سینما و تئاتر، سال ۱۳۸۷

۱- تفاوت‌ها میان نظریه‌ی فروید و یونگ

در جلسه‌ی پیش بیان شد که چرا نظریه‌ی مبتنی بر قصد مؤلف، درست نیست و در درون خود به تناقضی می‌رسد و پاسخ روانکاوی به این تناقض چیست؛ و بیان شد که کاربست خود نظریه‌ی روانکاوی در نقد هنری چگونه است.

۱-۱ تعبیر از ناخودآگاه

همچنین به تفاوت ایده‌ی ناخودآگاه در فروید و یونگ اشاره شد و این که ناخودآگاه جمعی در نظر یونگ دیگر انبانی از امیال و خواست‌های سرکوب شده نیست، بلکه منبع عظیم اطلاعات زیستی، روانی و درونی در باب آدمی است.

0 دیدگاه

روان‌کاوی و فرهنگ ۱۲: کاربردهای نظریه‌ی روانکاوی در تحلیل‌های اجتماعی

بسم الله الرحمن الرحیم

روان‌کاوی و فرهنگ، دکتر روزبه توسرکانی، جلسه‌ی ۱۲، دانشگاه تهران، سال ۱۳۸۶

بحث ما درباره کاربردهای نظریه‌ی روانکاوی فروید در مباحث اجتماعی بود. ازنظر تاریخی حجم مطالبی که با توجه به نظریه‌ی فروید ابراز شده بیشتر از یونگ و لکان است، ولی من خودم گرایش کمتری به نظریات فروید دارم. در جلسه‌ی گذشته به تلفیق‌ها از نظریه‌ی مارکس و فروید اشاره شد، در این جلسه ابتدا تحلیل‌های صرفاً مارکسیستی و صرفاً فرویدی بیان می‌شوند و سپس به بررسی نظریه‌ی تلفیقی اریش فروم می‌پردازیم. این جلسه کمک می‌کند مقاله‌ی دوم و سوم از جلد ۲۲ ارغنون (مکتب فرانکفورت و روانکاوی نوشته‌ی جی، مارتین؛ و نظریه‌ی فرویدی و الگوی تبلیغات فاشیستی از آدرنو) که پیش‌تر معرفی شد را نیز بخوانید.

0 دیدگاه

روان‌کاوی و فرهنگ ۱۱: کاربردهای نظریه‌ی روانکاوی در تحلیل‌های اجتماعی

بسم الله الرحمن الرحیم

روان‌کاوی و فرهنگ، دکتر روزبه توسرکانی، جلسه‌ی ۱۱، دانشگاه تهران، سال ۱۳۸۶

از این جلسه وارد بحث کاربردهای نظریه‌ی روانکاوی فروید می‌شویم و ابتدا به بحث تحلیل‌های اجتماعی می‌پردازیم. اولین نمونه‌های کاربست نظریه‌ی فروید، درنتیجه‌ی تلفیق آن با نظریات مارکس بوده است. اهمیت فروید و مارکس در قرن بیستم خودبه‌خود عامل تلفیق آن‌ها در ذهن بسیاری متفکران شده است.

۱- تلفیق میان نظرات مارکس و فروید

اگر فرهنگ مولود اذهان آدمی باشد، نظریه‌ی انسان‌شناختی فروید در مطالعات فرهنگی، نظریه‌ی انتقادی، بحث‌های جامعه‌شناختی، تحلیل متن و کاربرد دارد. مارکس نیز با بررسی رفتار جوامع انسانی درصدد تحلیل گذشته و پیش‌بینی آینده برآمده است.

0 دیدگاه

روان‌کاوی و فرهنگ ۱۰: ادامه‌ی نقدها به نظریه‌ی فروید

بسم الله الرحمن الرحیم

روان‌کاوی و فرهنگ، دکتر روزبه توسرکانی، جلسه‌ی ۱۰، سال ۱۳۸۶

۱- ادامه‌ی نقدها به نظریه‌ی فروید

جلسه‌ی پیش به ایده‌ی اریک برن اشاره شد. کتاب «وضعیت آخر» اثر تامس آ. هریس که به اکثر زبان‌های دنیا ترجمه‌شده و در ایران در دهه‌ی ۶۰ ترجمه شد و دوران تب این نظریه را رقم زدهِ، کتاب جذاب و با رویکرد عمومی‌ای است. همچنین بیان شد می‌توان سه‌گانه‌ی برن را که روگرفتی از سه‌گانه‌ی فروید است پذیرفت، ولی درباره‌ی نحوه‌ی پیدایش آن دیدگاه متفاوتی از فروید داشت. دلیل آن هم این است که اساساً ره بردن به طریق کشف یک نظریه آسان نیست و توسط خود نظریه‌پرداز هم دچار تطور می‌شود.

0 دیدگاه

روان‌کاوی و فرهنگ ۹: ادامه‌ی نقدها به نظریه‌ی فروید

بسم الله الرحمن الرحیم

روان‌کاوی و فرهنگ، دکتر روزبه توسرکانی، جلسه‌ی ۹، سال ۱۳۸۶

۱- مروری بر نقدهای بیان‌شده ناظر به نظریه‌ی روانکاوانه‌ی فروید

فروید اندیشمند نابغه‌ای است و نظریاتش بیشتر مبتنی بر شهود فوق‌العاده‌ی اوست تا مشاهداتش، همچنین ذهن منظم و نظریه‌پردازی دارد. ایراد اصلی به او همان‌طور که بیان شد مبانی نادرست، تحویل گرایی و اعتنای بیش‌ازحد به علم زمانه‌اش است؛ که البته بخشی از آن در برابر بی‌اعتنایی یونگ و لکان به ارتباط نظراتشان با سایر علوم پسندیده است.

۲- مروری بر مقاله‌ای از فروید

یک منبع خوب درباره فروید رساله‌ی مختصری است تحت عنوان «رئوس نظریه‌ی روانکاوی» که فروید آن را در اواخر عمر خویش نوشته است و ترجمه‌ی آن در ویژه‌نامه‌ی روانکاوی شماره‌ی ۲ ارغنون که مجلد ۲۲ از سلسله مجلدات این مجموعه می‌باشد آمده است.

0 دیدگاه
بستن منو